Σάββατο 22 Μαΐου 2010
Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2010
Συνέντευξη: Σπύρος Σταβέρης
Εχουμε την τιμή να σας παρουσιάσουμε τη συνέντευξη του Σπύρου Σταβέρη, ο οποίος πρόσφατα εξέθεσε την δουλειά στο lightroom, δινοντας μας για πρώτη φορα τη ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τις εικόνες του. Εντυπωσιασμένοι από την έκθεση ήρθαμε σε επαφή μαζι του και εκείνος με χαρά δέκτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας και να παρουσιάσει δείγμα από τη δουλειά του στο blog μας.
Σημείωση: η συνεντευξη είναι ατόφια, όπως τη λάβαμε από τον Σπύρο. Η επιλογή των φωτογραφιών είναι δική μας, γιατί όπως μας είπε ο Σπύρος: Αυτο ειναι και το ενδιαφερον της φωτογραφιας, να προκαλει στο οπτικο νευρο πολυ διαφορετικους ερεθισμους.
Γεια σου Σπύρο, μίλα μας λίγο για σ'ένα.
Γεννηθηκα στην Αθηνα, τρια χρονια μετα το τελος του Εμφυλιου. Χαρη ομως σε μια κεφαλλονητικη παρορμηση του πατερα μου, βρεθηκα σε ηλικα δυο χρονων στο Παρισι, σε μια πολη που μας ηταν τελειως αγνωστη. Εκει μεγαλωσα και σπουδασα, εκει πηγα φανταρος (μια κωμωδια ευτυχως), κι αν χρειαζεται να αυτοπροσδιοριστω, θα ελεγα οτι αισθανομαι περισσοτερο Παριζιανος η Αθηναιος κατα περιπτωση, παρα Γαλλος η Ελληνας. Αυτη η ''εκκεντρη'' ταυτοτητα ενισχυθηκε πιθανον και απο τις γεωγραφικες καταβολες της οικογενειας μου που ειναι ενα κραμα Δυσης λογω Κεφαλλονιας και Ανατολης λογω Κωνσταντινουπολης.
Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με την φωτογραφία και τι σε έκανε να θέλεις να ασχοληθείς με αυτήν;
Δεν φανταστηκα ποτε τον εαυτο μου ως φωτογραφο οταν ημουν μικρος. Ακομη κι οταν μου χαρισαν μια μικρη ποκετ, χρησιμευσε κυριως για να τραβαμε στο σχολειο μου -λιγο πριν το Μαη του ΄68- τους λιγοστους ακροδεξιους συμμαθητες μας για να τους τρομοκρατησουμε! Μονο η σαγηνη του κινηματογραφου υπηρχε τοτε για μενα . Στην τελευταια χρονια του Λυκειου, πιο συχνα βρισκομουν στην αιθουσα της Γαλλικης Ταινιοθηκης παρα μεσα στην ταξη. Αλλα, ουτε και σε σχολη κινηματογραφου επελεξα να παω. Τοτε, στην μετα Μαη εποχη, ειχαμε σαν προτεραιοτητα να ''κατανοησουμε τον κοσμο'', για να τον...αλλαξουμε. Γι αυτο και σπουδασα Ιστορια, οπως πολλοι αλλοι επαναστατημενοι νεοι της γενειας μου. Πολυ αργοτερα, σε αλλης εποχης διλημματα, οταν ειχα πια περασει το οριο ηλικιας για σπουδες κινηματογραφου και εξαντλησει τις προχειρες δουλειες, σκεφθηκα να ξεκινησω απο το κατωτερο σταδιο, οπως το αντιλαμβανομουν τοτε, της εικονας, δηλαδη τη φωτογραφια. Εκανα αιτηση στο Παρισι σε μια κρατικη σχολη φωτογραφιας, αλλα με απερριψαν στα ...ψυχολογικα τεστ.
Πόσο καιρό φωτογραφίζεις;
Ηττημενος και προδομενος απο το Παρισι, κατεφυγα στην Αθηνα, οπου ενας φιλος, ο Γιωργος Μαρινος, ειχε ανοιξει μολις ενα εργαστηρι ασπρομαυρης φωτογραφιας. Δουλεψαμε μαζι δυο χρονια, σε πληρη φιλικη ωσμωση, ωσπου το καλεσμα του ''δρομου'' με εβγαλε απο το σκοτεινο θαλαμο. Το πρωτο ''φωτογραφικο'' ταξιδι που εκανα ηταν το 1987. Η αφορμη ηταν η Αρμενια, η, πιο συγκεκριμενα, η αναζητηση του χαμενου αρμενικου πολιτισμου στα βαθη της Τουρκιας. Στην πραγματικοτητα, ηταν μια αφορμη κυριως για περιπετεια και λιγοτερο για δημοσιογραφικη ερευνα, αλλα εξασφαλισα ετσι την πρωτη μου δημοσιευση, στο περιοδικο ''Ενα'' τοτε. Μετα, το ενα (ταξιδι) εφερε το αλλο.
Έχεις κάνεις σπουδές πάνω στη φωτογραφία ή είσαι αυτοδιδακτος; Πόσο σημαντικές είναι οι σπουδές για έναν φωτογράφο και τι ρόλο είχαν για εσένα.
Αν και εμαθα τη φωτογραφια στο δρομο, απο ενστικτο πιο πολυ, δεν υποτιμαω καθολου τη σημασια των οποιων σπουδων. Εχω πληρη επιγνωση του τεχνικου χασματος που με χωριζει απο τους νεους φωτογραφους, και ζηλευω πολυ την ευκολια που εχουν να περνουν απο το ενα μεσο στο αλλο. Στην περιπτωση μου ομως, η "φτωχη τεχνη" ηταν και ειναι μια αναγκαστικη επιλογη. Αυτο βεβαια δεν βοηθαει καθολου στους πειραματισμους με τα νεα μεσα, κι αυτο με περιοριζει ολο και περισσοτερο. Θα ηθελα να πω ''ως εδω με τη φτωχη τεχνη''. Δεν περιοριζομαι σε μια μηχανη και σε ενα φακο απο στυλ, αλλα γιατι ειμαι μονιμως σε ενα οικονομικο περιθωριο. Βεβαια, ο καθε φωτογραφος προσαρμοζει την τεχνικη και τα μεσα του στη δικη του ιδιοσυγκρασια. Εγω επιδιωκω μια οσο το δυνατο πιο ''προσωπικη'', σε ισοις ορους, σχεση με το ατομο που φωτογραφιζεται, γι αυτο και δεν ειχα ποτε βοηθους, ουτε και βαρυ, η πολυπλοκο εξοπλισμο.
Φωτογράφοι που έχεις αγαπήσει και σε έχουν επηρεάσει;
Εκτος ισως απο μια αρχικη συγγενεια με τη λεγομενη γαλλικη ανθρωπιστικη φωτογραφια, δεν νομιζω να ειχα ποτε ιδιαιτερες επιρροες απο συγκεκριμενους φωτογραφους. Αντιθετα, αναγνωριζω ξεκαθαρα το χρεος μου απεναντι σε αγαπημενους σκηνοθετες. Τωρα τελευταια αρχιζω μολις και αποκτω μια εικονα πληρεστερη της ιστοριας της φωτογραφιας. Δεδομενου ομως οτι η φωτογραφια εχει διαχυθει πια τοσο πολυ, δεν κρινω πολυ σκοπιμο να κανω εδω μια λιστα με τους φωτογραφους που ξεχωριζω. Ας σημειωσω μονο πως αναμεσα στις φωτογραφικες δουλειες που ειδα προσφατα, με κερδισαν ακαριαια με το εργο τους η Μεξικανη Daniela Rossel ("Ricas y Famosas"), ο Γιαπωνας Kohei Yioshiyuki ("The Park"), και ο Ρωσσος Boris Mikhailov (''Case History").
Με τι ασχολείσαι εππαγγελματικά και πως επηρεάζει τη φωτογραφική σου δουλειά το εππαγγελμα αυτό.
Δεν ξεχωρισα ποτε την επαγγελματικη απο την ''προσωπικη'' δουλεια. Δυστυχως, με τη σημερινη παρακμη των εντυπων, αναγκαζομαι τωρα να σκεφθω λυσεις εκτος περιοδικων για να διατηρησω μια ζωντανη δημιουργικη συνεχεια. Δεν σημαινει κιολας οτι τις εχω βρει. Απο τη στιγμη που οι διαφημιστες απλωσαν χερι μεχρι και στην υλη του τυπου, τα περιθωρια για ενδιαφερουσες και πρωτοτυπες δουλειες εχουν μειωθει στο ελαχιστο.
Παρατηρόντας τη δουλεία σου βλέπουμε ότι προτιμάς μεσαίου φορμά μηχανή με φιλμ και μετωπικό φλας, μένοντας πιστός στην ιδιαίτερη σου αισθητική. Μιλησε μας για τον εξωπλισμό σου, (μηχανή, φιλμ, φωτισμό) και για τον τρόπο που τραβάς.
Το μεσαιο φορμα μου εμεινε απο την εποχη που καλυπτα τα κοσμικα για το ''Symbol''. Θελαμε τοτε να δωσουμε ενα διαφορετικο τονο και αερα σ αυτου του ειδους τις φωτογραφιες. Ετυχε να δω μια παλια Μινολτα -φτωχη αλλα εξαιρετικη ρεπλικα της Ρολλευ-
στο ραφι ενος μαγαζιου, και ισως να εκανα εκεινη τη στιγμη ασυνειδητα το συσχετισμο με μια εκθεση που ειχα δει πολυ παλια στο Παρισι, οπου ο φωτογραφος εβγαζε λεπτομερειες σε τετραγωνο σχημα απο κοσμικες εκδηλωσεις. Την πηρα και ενθουσιαστηκα. Μου επετρεψε να κινηθω διακριτικα και να ξαναβρω την αισθηση του ...σινεμασκοπ. Καταλαβα επισης οτι αυτο το φορμα ειναι ιδανικο για να ενταξεις εναν ανθρωπο σε εναν χωρο και να μιλησει κι ο χωρος για τον ιδιον, γι αυτο και το διατηρω σε ολα μου σχεδον τα πορτρετα. Οσο για το φωτισμο, προσαρμοζομαι σε καθε περισταση. Αποφευγω τη μεταφορα φωτων, γιατι κινουμαι με τις συγκοινωνιες, και το φλας το χρησιμοποιω κατα περιοδους, χωρις να υπαρχει ιδιαιτερη λογικη σ αυτο. Αφου αχρηστεψα 3-4 Μινολτες και Yashica 6x6 -εξαιρετικες στην αποδοση, αλλα οχι τοσο ανθεκτικες στη συνεχη χρηση- κατεφυγα σε κατι πιο βαρυ, σε μια Hasselblad CM, με νορμαλ φακο. Την εχω αρκετα χρονια και κυριως μ αυτη δουλευω, παρ ολο που χαλαει καθε πρωτοχρονια ! Δεν ειμαι ομως φετιχιστης με τις μηχανες, το ιδιο και με τα φιλμ. Παλια επαιρνα τα Κodak, επειδη μου φαινοταν πως επετρεπαν μια μαλλον πιο ''ουδετερη'' αποτυπωση -ηταν και πιο φθηνα-, τωρα που δεν τα βρισκω τοσο ευκολα, χρησιμοποιω τα Fuji, και ειμαι το ιδιο ευχαριστημενος.
Η δουλειά σου χωρίζεται σε θεματικές ενότητες με τις οποίες εχείς ασχοληθεί κατα καιρούς. Τι σε ελκύει σε αυτά τα θέματα και πότε ξέρεις ότι η κάθε ενότητα έχει ολοκληρωθεί.
Οι θεματικες ενοτητες διαμορφωθηκαν μεσα απο τις δουλειες για τα περιοδικα. Επειδη μ ενδιαφερει κατα κυριο λογο να καταγραψω αυτα που συμβαινουν στον τοπο αυτο που ζουμε, ολα εντασσονται σε μια εν εξελιξει τοιχογραφια της ελληνικης κοινωνιας. Μπορει μια ενοτητα να προκυψει απο ενα ρεπορταζ, η μπορει να ενοποιησει σκορπια στο χρονο πραγματα. Σε τιποτα ομως δεν βαζω τελεια, αν δεν βαλει τελεια ο χρονος ο ιδιος, οπως συνεβη με τα κοσμικα του Symbol που ανηκουν σε μια πολυ συγκεκριμενη ιστορικη και κοινωνικη συγκυρια. Υπαρχει ομως τελευταια ενα μεγαλο ζητημα με την ουσια της φωτογραφικης ερευνας. Η δημοσιογραφικη αναζητηση εξαντλειται συνηθως σε ανακυκλωμενα θεματα και ψευτοδημοσιογραφικες αφορμες, και δεν σου προσφερεται πια η δυνατοτητα να αναπτυξεις η να ερευνησεις οψεις της κοινωνικης ζωης, μικροκοσμους, η νεες τασεις. Η δημοσιογραφια του γραφειου -και του ιντερνετ- εχει αποτελειωσει την ερευνητικη δημοσιογραφια, μαζι και τη ρεπορταζιακη φωτογραφια. Στην Ελλαδα, τουλαχιστον, αυτο ειναι ολοφανερο.
Σίγουρα θα έχεις να μας πεις πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες από την φωτογραφική σου πορεία. Εμείς θέλουμε να μειραστεις μάζι μας την πιο σημαντική από αυτές και να μας πεις πως σε επιρέασε.
Περα απο ανεκδοτικου τυπου εξιστωρησεις, επιλεγω να αναφερω εδω μονο ενα περιστατικο που το θεωρω χαρακτηριστικο γιατι με εκανε να συνηδητοποιησω πιο ξεκαθαρα τον τροπο με τον οποιο λειτουργω στη φωτογραφια. Οταν ζουσα στο Παρισι, ειχα παρει μερος σε αρκετες διαδηλωσεις εναντια στην ανοδο τοτε της φασιστικης δεξιας -καποιες μαλιστα, πολυ βιαιες, ειχαν οδηγησει στην απαγορευση πολιτικων οργανωσεων. Ηταν η εποχη που ο Λεπεν ειχε καταφερει να συσπειρωσει τα ακροδεξια στοιχεια σε ενα πιο μαζικο και λαικο ρευμα. Αρκετα χρονια αργοτερα, ενω εμενα πια στην Αθηνα, μου ζητησε το Εψιλον να παω στο σπιτι του να φωτογραφισω τη γυναικα του, ελληνικης καταγωγης, και ενδεχομενως και τον ιδιον. Δεχτηκα προθυμα γιατι δεν μπορεις να φωτογραφιζεις με μισος, αν θελεις να καταγραψεις την εποχη σου με ενα συνολικο τροπο, και να δωσεις και καποια ιστορικη η απλως ανθρωπινη αξια στο πορτρετο. Εχω, τουλαχιστον, εχω παντα μια φιλικη προδιαθεση και μια θετικη προκαταληψη απεναντι στον οποιονδηποτε. Ειναι κατι σαν ανακωχη, σα μια ευκαιρια, εστω ιδεαλιστικη, που δινεται για μια συναισθηματικη μεταστροφη. Οταν τελειωνει η φωτογραφιση, ο καθενας επιστρεφει βεβαια στο ιδεολογικο του στρατοπεδο. Δεν θελω να πω πως η φωτογραφια μου ειναι ουδετερη, αλλα φροντιζω το οποιο σχολιο ενυπαρχει σ αυτην να μην μετατρεπεται σε ευκολη καρικατουρα.
Με τι ασχολείσαι (φωτογραφικά πάντα) αυτό τον καιρό; Αν θέλεις δείξε μας φωτογραφίες και μίλα μας γι αυτό.
Αυτη την εποχη, ειμαι αρκετα διχασμενος. Απο τη μια, θα ηθελα παρα πολυ να ξαναρχισω να φωτογραφιζω ελευθερα, να βγω στην Αθηνα χωρις προγραμμα και σκοπο, οπως εκανα τα πρωτα χρονια. Απο την αλλη, θα μου αρεσε επισης πολυ να καταπιαστω με συγκεκριμενα, καπως μεγαλοπνοα, θεματα που απαιτουν ερευνα και χρονο (και χρημα!). Οπως και να κανω μερικα πειραματα στη "μοδα", ανεξαρτητα απο διαφημιστες, μαρκες και καταστηματα. Ολα αυτα ειναι τη σημερον ημερα λιγο ουτοπικα. Γι αυτο ισως να καταφυγω για ενα διαστημα σ αυτα τα ''μικρα τιποτα'', που οφειλουν πολλα στο τυχαιο και γι αυτο ακομη με συγκινουν. Εχω για το σκοπο αυτο τη μικρη και θαυματουργη Yashica T5 -με φιλμ !- που ειναι η αλλη αγαπημενη μου μηχανη.
Κάποια συμβουλή για τους νέους φωτογράφους;
Γενικα, ειμαι υπερ του σχολιασμου και της αποδωσης του κοσμου οπως υπαρχει, με την πολυπλοκοτητα του και τις συναισθηματικες του διακυμανσεις, με τις ρηξεις του και τη συνεχεια του, χωρις περιττη ποζα και επαρση απο τη μερια του φωτογραφου, και κυριως χωρις μεσσιανισμους. Γι αυτο και αντιδρω εντονα απεναντι σ αυτην τη γνωριμη, ελληνικης εμπνευσης κυριως, διαστροφη -απορρεια υποθετω της "σχολης Κουντελκα" και της κακως εννοημενης Αγγελοπουλικης μυθολογιας- που τρεφεται απο τον εγχωριο μιζεραμπιλισμο και σερνει την καταρα μιας βαρειας οσο και ψευτικης μελαγχολιας που συνοψιζει μια ρηχη και υποκριτικη κοσμοθεωρια. Ας θυμηθουμε για να συνελθουμε την παλια εκεινη ταινια του γιουγκοσλαβου σκηνοθετη Αleksandar Petrovic με τον ωραιο τιτλο "Εχω συναντησει ακομη κι ευτυχισμενους Tσιγγανους". Εκεινος ευτηχησε να συναντησει τετοιους, ο Κουντελκα, σε ολη τη θρυλουμενη περιοδεια του στην τσιγγανικη γη, ουτε εναν !
Σημείωση: η συνεντευξη είναι ατόφια, όπως τη λάβαμε από τον Σπύρο. Η επιλογή των φωτογραφιών είναι δική μας, γιατί όπως μας είπε ο Σπύρος: Αυτο ειναι και το ενδιαφερον της φωτογραφιας, να προκαλει στο οπτικο νευρο πολυ διαφορετικους ερεθισμους.
Γεια σου Σπύρο, μίλα μας λίγο για σ'ένα.
Γεννηθηκα στην Αθηνα, τρια χρονια μετα το τελος του Εμφυλιου. Χαρη ομως σε μια κεφαλλονητικη παρορμηση του πατερα μου, βρεθηκα σε ηλικα δυο χρονων στο Παρισι, σε μια πολη που μας ηταν τελειως αγνωστη. Εκει μεγαλωσα και σπουδασα, εκει πηγα φανταρος (μια κωμωδια ευτυχως), κι αν χρειαζεται να αυτοπροσδιοριστω, θα ελεγα οτι αισθανομαι περισσοτερο Παριζιανος η Αθηναιος κατα περιπτωση, παρα Γαλλος η Ελληνας. Αυτη η ''εκκεντρη'' ταυτοτητα ενισχυθηκε πιθανον και απο τις γεωγραφικες καταβολες της οικογενειας μου που ειναι ενα κραμα Δυσης λογω Κεφαλλονιας και Ανατολης λογω Κωνσταντινουπολης.
Ποια ήταν η πρώτη σου επαφή με την φωτογραφία και τι σε έκανε να θέλεις να ασχοληθείς με αυτήν;
Δεν φανταστηκα ποτε τον εαυτο μου ως φωτογραφο οταν ημουν μικρος. Ακομη κι οταν μου χαρισαν μια μικρη ποκετ, χρησιμευσε κυριως για να τραβαμε στο σχολειο μου -λιγο πριν το Μαη του ΄68- τους λιγοστους ακροδεξιους συμμαθητες μας για να τους τρομοκρατησουμε! Μονο η σαγηνη του κινηματογραφου υπηρχε τοτε για μενα . Στην τελευταια χρονια του Λυκειου, πιο συχνα βρισκομουν στην αιθουσα της Γαλλικης Ταινιοθηκης παρα μεσα στην ταξη. Αλλα, ουτε και σε σχολη κινηματογραφου επελεξα να παω. Τοτε, στην μετα Μαη εποχη, ειχαμε σαν προτεραιοτητα να ''κατανοησουμε τον κοσμο'', για να τον...αλλαξουμε. Γι αυτο και σπουδασα Ιστορια, οπως πολλοι αλλοι επαναστατημενοι νεοι της γενειας μου. Πολυ αργοτερα, σε αλλης εποχης διλημματα, οταν ειχα πια περασει το οριο ηλικιας για σπουδες κινηματογραφου και εξαντλησει τις προχειρες δουλειες, σκεφθηκα να ξεκινησω απο το κατωτερο σταδιο, οπως το αντιλαμβανομουν τοτε, της εικονας, δηλαδη τη φωτογραφια. Εκανα αιτηση στο Παρισι σε μια κρατικη σχολη φωτογραφιας, αλλα με απερριψαν στα ...ψυχολογικα τεστ.
Πόσο καιρό φωτογραφίζεις;
Ηττημενος και προδομενος απο το Παρισι, κατεφυγα στην Αθηνα, οπου ενας φιλος, ο Γιωργος Μαρινος, ειχε ανοιξει μολις ενα εργαστηρι ασπρομαυρης φωτογραφιας. Δουλεψαμε μαζι δυο χρονια, σε πληρη φιλικη ωσμωση, ωσπου το καλεσμα του ''δρομου'' με εβγαλε απο το σκοτεινο θαλαμο. Το πρωτο ''φωτογραφικο'' ταξιδι που εκανα ηταν το 1987. Η αφορμη ηταν η Αρμενια, η, πιο συγκεκριμενα, η αναζητηση του χαμενου αρμενικου πολιτισμου στα βαθη της Τουρκιας. Στην πραγματικοτητα, ηταν μια αφορμη κυριως για περιπετεια και λιγοτερο για δημοσιογραφικη ερευνα, αλλα εξασφαλισα ετσι την πρωτη μου δημοσιευση, στο περιοδικο ''Ενα'' τοτε. Μετα, το ενα (ταξιδι) εφερε το αλλο.
Έχεις κάνεις σπουδές πάνω στη φωτογραφία ή είσαι αυτοδιδακτος; Πόσο σημαντικές είναι οι σπουδές για έναν φωτογράφο και τι ρόλο είχαν για εσένα.
Αν και εμαθα τη φωτογραφια στο δρομο, απο ενστικτο πιο πολυ, δεν υποτιμαω καθολου τη σημασια των οποιων σπουδων. Εχω πληρη επιγνωση του τεχνικου χασματος που με χωριζει απο τους νεους φωτογραφους, και ζηλευω πολυ την ευκολια που εχουν να περνουν απο το ενα μεσο στο αλλο. Στην περιπτωση μου ομως, η "φτωχη τεχνη" ηταν και ειναι μια αναγκαστικη επιλογη. Αυτο βεβαια δεν βοηθαει καθολου στους πειραματισμους με τα νεα μεσα, κι αυτο με περιοριζει ολο και περισσοτερο. Θα ηθελα να πω ''ως εδω με τη φτωχη τεχνη''. Δεν περιοριζομαι σε μια μηχανη και σε ενα φακο απο στυλ, αλλα γιατι ειμαι μονιμως σε ενα οικονομικο περιθωριο. Βεβαια, ο καθε φωτογραφος προσαρμοζει την τεχνικη και τα μεσα του στη δικη του ιδιοσυγκρασια. Εγω επιδιωκω μια οσο το δυνατο πιο ''προσωπικη'', σε ισοις ορους, σχεση με το ατομο που φωτογραφιζεται, γι αυτο και δεν ειχα ποτε βοηθους, ουτε και βαρυ, η πολυπλοκο εξοπλισμο.
Φωτογράφοι που έχεις αγαπήσει και σε έχουν επηρεάσει;
Εκτος ισως απο μια αρχικη συγγενεια με τη λεγομενη γαλλικη ανθρωπιστικη φωτογραφια, δεν νομιζω να ειχα ποτε ιδιαιτερες επιρροες απο συγκεκριμενους φωτογραφους. Αντιθετα, αναγνωριζω ξεκαθαρα το χρεος μου απεναντι σε αγαπημενους σκηνοθετες. Τωρα τελευταια αρχιζω μολις και αποκτω μια εικονα πληρεστερη της ιστοριας της φωτογραφιας. Δεδομενου ομως οτι η φωτογραφια εχει διαχυθει πια τοσο πολυ, δεν κρινω πολυ σκοπιμο να κανω εδω μια λιστα με τους φωτογραφους που ξεχωριζω. Ας σημειωσω μονο πως αναμεσα στις φωτογραφικες δουλειες που ειδα προσφατα, με κερδισαν ακαριαια με το εργο τους η Μεξικανη Daniela Rossel ("Ricas y Famosas"), ο Γιαπωνας Kohei Yioshiyuki ("The Park"), και ο Ρωσσος Boris Mikhailov (''Case History").
Με τι ασχολείσαι εππαγγελματικά και πως επηρεάζει τη φωτογραφική σου δουλειά το εππαγγελμα αυτό.
Δεν ξεχωρισα ποτε την επαγγελματικη απο την ''προσωπικη'' δουλεια. Δυστυχως, με τη σημερινη παρακμη των εντυπων, αναγκαζομαι τωρα να σκεφθω λυσεις εκτος περιοδικων για να διατηρησω μια ζωντανη δημιουργικη συνεχεια. Δεν σημαινει κιολας οτι τις εχω βρει. Απο τη στιγμη που οι διαφημιστες απλωσαν χερι μεχρι και στην υλη του τυπου, τα περιθωρια για ενδιαφερουσες και πρωτοτυπες δουλειες εχουν μειωθει στο ελαχιστο.
Παρατηρόντας τη δουλεία σου βλέπουμε ότι προτιμάς μεσαίου φορμά μηχανή με φιλμ και μετωπικό φλας, μένοντας πιστός στην ιδιαίτερη σου αισθητική. Μιλησε μας για τον εξωπλισμό σου, (μηχανή, φιλμ, φωτισμό) και για τον τρόπο που τραβάς.
Το μεσαιο φορμα μου εμεινε απο την εποχη που καλυπτα τα κοσμικα για το ''Symbol''. Θελαμε τοτε να δωσουμε ενα διαφορετικο τονο και αερα σ αυτου του ειδους τις φωτογραφιες. Ετυχε να δω μια παλια Μινολτα -φτωχη αλλα εξαιρετικη ρεπλικα της Ρολλευ-
στο ραφι ενος μαγαζιου, και ισως να εκανα εκεινη τη στιγμη ασυνειδητα το συσχετισμο με μια εκθεση που ειχα δει πολυ παλια στο Παρισι, οπου ο φωτογραφος εβγαζε λεπτομερειες σε τετραγωνο σχημα απο κοσμικες εκδηλωσεις. Την πηρα και ενθουσιαστηκα. Μου επετρεψε να κινηθω διακριτικα και να ξαναβρω την αισθηση του ...σινεμασκοπ. Καταλαβα επισης οτι αυτο το φορμα ειναι ιδανικο για να ενταξεις εναν ανθρωπο σε εναν χωρο και να μιλησει κι ο χωρος για τον ιδιον, γι αυτο και το διατηρω σε ολα μου σχεδον τα πορτρετα. Οσο για το φωτισμο, προσαρμοζομαι σε καθε περισταση. Αποφευγω τη μεταφορα φωτων, γιατι κινουμαι με τις συγκοινωνιες, και το φλας το χρησιμοποιω κατα περιοδους, χωρις να υπαρχει ιδιαιτερη λογικη σ αυτο. Αφου αχρηστεψα 3-4 Μινολτες και Yashica 6x6 -εξαιρετικες στην αποδοση, αλλα οχι τοσο ανθεκτικες στη συνεχη χρηση- κατεφυγα σε κατι πιο βαρυ, σε μια Hasselblad CM, με νορμαλ φακο. Την εχω αρκετα χρονια και κυριως μ αυτη δουλευω, παρ ολο που χαλαει καθε πρωτοχρονια ! Δεν ειμαι ομως φετιχιστης με τις μηχανες, το ιδιο και με τα φιλμ. Παλια επαιρνα τα Κodak, επειδη μου φαινοταν πως επετρεπαν μια μαλλον πιο ''ουδετερη'' αποτυπωση -ηταν και πιο φθηνα-, τωρα που δεν τα βρισκω τοσο ευκολα, χρησιμοποιω τα Fuji, και ειμαι το ιδιο ευχαριστημενος.
Η δουλειά σου χωρίζεται σε θεματικές ενότητες με τις οποίες εχείς ασχοληθεί κατα καιρούς. Τι σε ελκύει σε αυτά τα θέματα και πότε ξέρεις ότι η κάθε ενότητα έχει ολοκληρωθεί.
Οι θεματικες ενοτητες διαμορφωθηκαν μεσα απο τις δουλειες για τα περιοδικα. Επειδη μ ενδιαφερει κατα κυριο λογο να καταγραψω αυτα που συμβαινουν στον τοπο αυτο που ζουμε, ολα εντασσονται σε μια εν εξελιξει τοιχογραφια της ελληνικης κοινωνιας. Μπορει μια ενοτητα να προκυψει απο ενα ρεπορταζ, η μπορει να ενοποιησει σκορπια στο χρονο πραγματα. Σε τιποτα ομως δεν βαζω τελεια, αν δεν βαλει τελεια ο χρονος ο ιδιος, οπως συνεβη με τα κοσμικα του Symbol που ανηκουν σε μια πολυ συγκεκριμενη ιστορικη και κοινωνικη συγκυρια. Υπαρχει ομως τελευταια ενα μεγαλο ζητημα με την ουσια της φωτογραφικης ερευνας. Η δημοσιογραφικη αναζητηση εξαντλειται συνηθως σε ανακυκλωμενα θεματα και ψευτοδημοσιογραφικες αφορμες, και δεν σου προσφερεται πια η δυνατοτητα να αναπτυξεις η να ερευνησεις οψεις της κοινωνικης ζωης, μικροκοσμους, η νεες τασεις. Η δημοσιογραφια του γραφειου -και του ιντερνετ- εχει αποτελειωσει την ερευνητικη δημοσιογραφια, μαζι και τη ρεπορταζιακη φωτογραφια. Στην Ελλαδα, τουλαχιστον, αυτο ειναι ολοφανερο.
Σίγουρα θα έχεις να μας πεις πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες από την φωτογραφική σου πορεία. Εμείς θέλουμε να μειραστεις μάζι μας την πιο σημαντική από αυτές και να μας πεις πως σε επιρέασε.
Περα απο ανεκδοτικου τυπου εξιστωρησεις, επιλεγω να αναφερω εδω μονο ενα περιστατικο που το θεωρω χαρακτηριστικο γιατι με εκανε να συνηδητοποιησω πιο ξεκαθαρα τον τροπο με τον οποιο λειτουργω στη φωτογραφια. Οταν ζουσα στο Παρισι, ειχα παρει μερος σε αρκετες διαδηλωσεις εναντια στην ανοδο τοτε της φασιστικης δεξιας -καποιες μαλιστα, πολυ βιαιες, ειχαν οδηγησει στην απαγορευση πολιτικων οργανωσεων. Ηταν η εποχη που ο Λεπεν ειχε καταφερει να συσπειρωσει τα ακροδεξια στοιχεια σε ενα πιο μαζικο και λαικο ρευμα. Αρκετα χρονια αργοτερα, ενω εμενα πια στην Αθηνα, μου ζητησε το Εψιλον να παω στο σπιτι του να φωτογραφισω τη γυναικα του, ελληνικης καταγωγης, και ενδεχομενως και τον ιδιον. Δεχτηκα προθυμα γιατι δεν μπορεις να φωτογραφιζεις με μισος, αν θελεις να καταγραψεις την εποχη σου με ενα συνολικο τροπο, και να δωσεις και καποια ιστορικη η απλως ανθρωπινη αξια στο πορτρετο. Εχω, τουλαχιστον, εχω παντα μια φιλικη προδιαθεση και μια θετικη προκαταληψη απεναντι στον οποιονδηποτε. Ειναι κατι σαν ανακωχη, σα μια ευκαιρια, εστω ιδεαλιστικη, που δινεται για μια συναισθηματικη μεταστροφη. Οταν τελειωνει η φωτογραφιση, ο καθενας επιστρεφει βεβαια στο ιδεολογικο του στρατοπεδο. Δεν θελω να πω πως η φωτογραφια μου ειναι ουδετερη, αλλα φροντιζω το οποιο σχολιο ενυπαρχει σ αυτην να μην μετατρεπεται σε ευκολη καρικατουρα.
Με τι ασχολείσαι (φωτογραφικά πάντα) αυτό τον καιρό; Αν θέλεις δείξε μας φωτογραφίες και μίλα μας γι αυτό.
Αυτη την εποχη, ειμαι αρκετα διχασμενος. Απο τη μια, θα ηθελα παρα πολυ να ξαναρχισω να φωτογραφιζω ελευθερα, να βγω στην Αθηνα χωρις προγραμμα και σκοπο, οπως εκανα τα πρωτα χρονια. Απο την αλλη, θα μου αρεσε επισης πολυ να καταπιαστω με συγκεκριμενα, καπως μεγαλοπνοα, θεματα που απαιτουν ερευνα και χρονο (και χρημα!). Οπως και να κανω μερικα πειραματα στη "μοδα", ανεξαρτητα απο διαφημιστες, μαρκες και καταστηματα. Ολα αυτα ειναι τη σημερον ημερα λιγο ουτοπικα. Γι αυτο ισως να καταφυγω για ενα διαστημα σ αυτα τα ''μικρα τιποτα'', που οφειλουν πολλα στο τυχαιο και γι αυτο ακομη με συγκινουν. Εχω για το σκοπο αυτο τη μικρη και θαυματουργη Yashica T5 -με φιλμ !- που ειναι η αλλη αγαπημενη μου μηχανη.
Κάποια συμβουλή για τους νέους φωτογράφους;
Γενικα, ειμαι υπερ του σχολιασμου και της αποδωσης του κοσμου οπως υπαρχει, με την πολυπλοκοτητα του και τις συναισθηματικες του διακυμανσεις, με τις ρηξεις του και τη συνεχεια του, χωρις περιττη ποζα και επαρση απο τη μερια του φωτογραφου, και κυριως χωρις μεσσιανισμους. Γι αυτο και αντιδρω εντονα απεναντι σ αυτην τη γνωριμη, ελληνικης εμπνευσης κυριως, διαστροφη -απορρεια υποθετω της "σχολης Κουντελκα" και της κακως εννοημενης Αγγελοπουλικης μυθολογιας- που τρεφεται απο τον εγχωριο μιζεραμπιλισμο και σερνει την καταρα μιας βαρειας οσο και ψευτικης μελαγχολιας που συνοψιζει μια ρηχη και υποκριτικη κοσμοθεωρια. Ας θυμηθουμε για να συνελθουμε την παλια εκεινη ταινια του γιουγκοσλαβου σκηνοθετη Αleksandar Petrovic με τον ωραιο τιτλο "Εχω συναντησει ακομη κι ευτυχισμενους Tσιγγανους". Εκεινος ευτηχησε να συναντησει τετοιους, ο Κουντελκα, σε ολη τη θρυλουμενη περιοδεια του στην τσιγγανικη γη, ουτε εναν !
Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010
Γεια σας,
Καλώς ήρθατε στο Black Box.
Πρόκειται για ένα φωτογραφικό ιστολόγιο που σκοπό έχει
να παρουσιάσει δουλειές σύγχρονων (και μη) φωτογράφων
κυρίως από Ελλάδα (αλλά όχι μόνο).
Καλούμε λοιπόν φωτογράφους που επιθυμούν να εκθέσουν τη δουλειά τους στο Black Box
να επικοινωνίσουν μαζί μας στο email: greecephotoblog@gmail.com ή να ανεβάσουν δουλειά τους στο flickr group pool.
Καλή αρχή.
Καλώς ήρθατε στο Black Box.
Πρόκειται για ένα φωτογραφικό ιστολόγιο που σκοπό έχει
να παρουσιάσει δουλειές σύγχρονων (και μη) φωτογράφων
κυρίως από Ελλάδα (αλλά όχι μόνο).
Καλούμε λοιπόν φωτογράφους που επιθυμούν να εκθέσουν τη δουλειά τους στο Black Box
να επικοινωνίσουν μαζί μας στο email: greecephotoblog@gmail.com ή να ανεβάσουν δουλειά τους στο flickr group pool.
Καλή αρχή.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)